Open Monumentendag

Open Monumentendag 2023: Levend erfgoed ‘Als monumenten konden praten’

Bekijk hier de deelnemende monumenten

De Stichting Nederland Monumentendag koos ‘Levend Erfgoed’ als thema voor de 37e Open Monumentendag in Nederland. Zij verwijst daarmee naar het UNESCO-besluit van twintig jaar geleden om immaterieel – dus niet tastbaar – erfgoed op de werelderfgoedlijst toe te laten, die daarmee een representatiever karakter als erfgoed van de mensheid zou krijgen. In 2003 ging het vooral om erfgoed van niet-westerse culturen, die minder objectgericht zijn dan westerse samenlevingen. Immaterieel erfgoed kunnen tradities zijn, sociale gebruiken, rituelen, ambachten of feesten, die van generatie op generatie als betekenisvol en verbindend worden ervaren. Ze zijn wezenlijk voor een gemeenschap of groep; de eigen identiteit wordt erin gevierd en doorgegeven.  

Het gaat niet om tastbare objecten en feitenkennis, maar om het emotioneel beleven van verbinding, om het vieren van wat als de eigen identiteit wordt ervaren. Zo blijven herinneringen en verhalen, verankerd in het verleden, gekoesterd in het heden en doorgegeven. In 2017 is het eerste Nederlands immaterieel erfgoed op de UNESCO-werelderfgoedlijst geplaatst: het molenaarsambacht. 

Ook in 2023 is het thema ‘levend erfgoed’ actueel. In een samenleving van grote diversiteit past een inclusieve cultuur van gelijkwaardigheid, van participatie en gezamenlijk gedragen verantwoordelijkheden. Verbinding met het verleden, met vroeger, blijft van waarde, want zonder geheugen en verankering vaart niemand wel. Maar het besef is gegroeid dat het verleden geen eenduidige verhalen en waarden kent en ook dat erfgoed niet exclusief het domein is van specialisten is.  

Monumenten worden al langer in leven gehouden door onderzoek, conservering en restauraties, door ze zorgvuldig aan te passen aan nieuwe functies en omstandigheden. En natuurlijk gaat het ook op deze Open Monumentendagen om kennisoverdracht via begeleide excursies en bezichtigingen. Immers: wie weet, ziet meer en veelal met een rijkere blik.  

Vanuit het besef dat verleden talloze verhalen en ervaringen kan oproepen, vraagt de Open Monumentendag in 2023 aandacht voor ‘levend erfgoed’, door persoonlijke verbindingen met erfgoed tot stand te brengen. Het Dudok Architectuurcentrum laat u daarom een aantal monumenten beleven door kunstwerken toe te voegen, muziek te laten klinken en de ruimte tot leven te wekken door dans,  waardoor bezoekers een meer persoonlijk en gevoelsmatig ervaren relatie, vanuit de eigen achtergrond, herkomst of geslacht, met erfgoed kunnen krijgen.  

Op 9 en 10 september 2023 gaat het niet primair om kennis van wat behouden is of zou kunnen worden, maar vooral om de ervaring en beleving van monumenten zodat mensen zich bewust worden van de waarde en betekenissen van erfgoed voor henzelf. Misschien ontstaan zo persoonlijke inzichten in de positie van erfgoed in toekomstig Hilversum.  

Ik wens u mooie Open Monumentendagen: lang leve de monumenten, erfgoed van ons allemaal! 

Irmgard van Koningsbruggen 
Voorzitter bestuur Dudok Architectuurcentrum 

Organisatie

Dudok Architectuur Centrum

Data

Zaterdag 9 en zondag 10 september 2023

Download hier de folder met alle deelnemende monumenten

Download hier de folder over de Sprekende Gevels

 

website: sbddesign.nl