Home / Architectuur / Architectuur Hilversum / Interbellum / De Costerustuin
1930

De Costerustuin
1930

Zonnelaan 4-Z, ingang naast appartementencomplex Schutterscheide

In 1930 verhuisde de educatieve botanische tuin van bioloog Dr. J.C. Costerus (1849-1938) van een kleine achtertuin aan de Herenstraat naar een ruim perceel van 1250 m2 aan de Zonnelaan. Hier vormt de hortus botanicus met inmiddels meer dan 1200 plantensoorten, de vijver en de vele vogel- en vlindersoorten een ware oase in de wijk Boomberg in het noordwestelijk villagebied. De ingang naar de tuin ligt enigszins verscholen naast het witte appartementengebouw uit de jaren negentig van de vorige eeuw. De tuin is een gemeentelijke monument.

Dr. J.C. (Jan) Costerus

Jan Costerus was opgeleid als botanicus aan de Universiteit van Utrecht. In zijn werkzame leven was hij directeur en biologieleraar aan de 1e HBS te Amsterdam. Na zijn pensionering verhuisde Costerus van Amsterdam naar Hilversum en verdiepte hij zich in de Gooise plantenrijkdom. Zijn ideologie was dat als mensen de plantenwereld beter leerde kennen, zij ook de schoonheid er van zouden gaan inzien. Sinds bij de oprichting van de plaatselijke afdeling van de natuurhistorische vereniging was gepleit voor een inheemse plantentuin van het Gooi, had Costerus zich hiermee beziggehouden. De Nederlandse Natuurhistorische Vereeniging was in 1901 opgericht door onder meer de bekende bioloog en natuurbeschermer Jac. P. Thijsse. Net als Thijsse ijverde Costerus voor het belang van inheemse planten en de natuur in Nederland in het algemeen.

Costerustuin

Op 22 september 1920 kon Costerus de eerste wilde-plantentuin van Nederland openen aan de Herenstraat. De tuin die 250 soorten planten bevatte, was voor iedereen gratis toegankelijk. In het begin vonden bezoekers deze tuin waar ‘onkruiden’ werden gekoesterd maar raar, maar door de uitleg van Costerus en zijn mede-oprichters kwam er steeds meer enthousiasme voor zijn initiatief.

Tien jaar later vond verhuizing van de tuin plaats naar het huidige perceel aan de Zonnelaan. Voor de aanleg van de nieuwe tuin hadden tuinarchitect K. Perk en hortulanus E. de Lange gezorgd. De opening vond plaats op 8 september 1930. Bij die gelegenheid noemde burgemeester Lambooy de tuin van grote opvoedkundige betekenis en deelde mee dat besloten was de hortus botanicus de naam Dr. Jan Costerustuin te geven.

Stichting Botanische Tuin ‘Dr. Costerus’

Na de Tweede Wereldoorlog werd de collectie planten uitgebreid met uitheemse sierplanten. De tuin werd lange tijd beheerd door de hortulanus van het Pinetum Blijdesteijn, de heer G. Bootsman en zijn dochter A. de Haas-Bootsman. In 1994 werd de Stichting Botanische Tuin ‘Dr. Costerus’ opgericht die nog steeds zorgt voor het beheer van de tuin. Als enige tuin in Nederland hanteert de Costerustuin het zogenaamde Eichlersysteem, waarbij verwante plantenfamilies worden gerangschikt in veertig orden. Een grote groep vrijwilligers onderhoudt de tuin die in elk jaargetijde het bezoeken waard is.