Home / Architectuur / Architectuur Hilversum / Historisch / Stadstuin De Hof /vm. Algemene Begraafplaats Gedenkt te Sterven
1792

Stadstuin De Hof /vm. Algemene Begraafplaats Gedenkt te Sterven
1792

Ingangen Oude Torenstraat, Torenlaan en Burg. Andriessenstraat

De voormalige buitenbegraafplaats Gedenkt te Sterven was een van de eerste begraafplaatsen in Nederland die buiten de bebouwde kom werd aangelegd. De begraafplaats was daarmee niet meer gebonden aan een bepaalde Kerk, maar bestemd voor alle inwoners. De begraafplaats werd in 1793 in gebruik genomen. Bekende Hilversummers als Albertus Perk, Dr. J.F. van Hengel en B.W. Blijdenstein vonden er hun laatste rustplaats. In 1943 werd de begraafplaats gesloten en werden de meeste graven geruimd. Als Stadstuin De Hof vormt de voormalige begraafplaats, inmiddels een gemeentelijk monument, een ware oase in het drukke centrum van Hilversum.

Dodenakker

Nadat eeuwenlang de doden in de kerk waren begraven, ontwikkelden zich in de achttiende eeuw nieuwe ideeën over lichamelijke en geestelijke gezondheid. Uit hygiënisch oogpunt werd begraven in de kerk verboden en vanaf 1829 werd het verplicht te begraven buiten de bebouwde kom. De gemeente Hilversum kreeg al in 1792 toestemming om een stuk grond tussen de korenvelden in te richten als dodenakker. De begraafplaats werd ommuurd en voorzien van een ijzeren hekwerk met pilasters met daarop de woorden ‘Gedenkt te Sterven’. Het begraven was in eerste instantie een voortzetting van de wijze van begraven in de kerk. De platte graven herinneren aan de zerkenvloer met grafkelders in de kerk, terwijl de muur verwijst naar de wanden van de kerk.

Beukenlaan

In 1813 werd de begraafplaats in breedte verdubbeld door een stuk akkerland ten westen aan het terrein toe te voegen. Het terrein werd door twee kruisende lanen in vier delen verdeeld. Het inrichten van een dodenakker met beplanting was eind achttiende eeuw nog niet gebruikelijk. Pas in het midden van de negentiende eeuw werden er beuken, kastanjes en sparren geplant. Uit die tijd dateert de markante beukenlaan langs het centrale, oost-weg gelegen, pad. De aanleg had, naast een esthetische, ook een hygiënische reden: de hoge bomen zouden de schadelijke dampen die van het kerkhof opstegen, beletten zich over het dorp te verspreiden.

Stadstuin De Hof

Na jaren van verloedering heeft Stichting De Hof het terrein sinds 1996 in beheer, dat inmiddels midden in het drukke centrum van Hilversum is komen te liggen en daar als stadstuin een sereen rustpunt vormt. Op het kruispunt van de hoofdpaden staat een zogenaamde dodenlantaarn, aangeboden in 1998 ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van begrafenisondernemer Van Vuure. Een dodenlantaarn moest de duivel en demonen ervan weerhouden de graven te openen. Langs de oostmuur is een zuilenrij geplaatst in de vorm van steunberen. In elke zuil wordt een verhaal van Hilversum uitgebeeld. Verder zijn er verschillende gedenkstenen te vinden. De Stichting De Hof organiseert regelmatig culturele evenementen op de voormalige begraafplaats.