Woonhuizen algemeen
Villa’s en woonhuizen
Naast zijn baan als Gemeentearchitect in Hilversum onderhield Dudok zijn eigen architectenpraktijk voor particuliere opdrachten. Het gemeentebestuur had hem speciaal toestemming gegeven om ontwerpen te maken voor opdrachtgevers buiten Hilversum. In Hilversum zelf werd hem dat, als ambtenaar in dienst van de gemeente, niet toegestaan. Naast grote particuliere opdrachten als Warenhuis De Bijenkorf in Rotterdam, het Monument op de Afsluitdijk of de kantoorgebouwen voor verzekeringsmaatschappij De Nederlanden van 1845, ontwierp Dudok een twintigtal villa’s en woonhuizen.
Praktisch en esthetisch
Woonhuizen waren niet de belangrijkste bouwopgaven die Dudok als particulier architect kreeg, maar dat betekende niet dat hij er minder aandacht aan besteedde. Bij zijn ontwerpen hield Dudok nauw contact met de opdrachtgevers, om zoveel mogelijk aan hun eisen en wensen te voldoen. Daarbij verloor hij zijn eigen ideeën niet uit het oog. Het resultaat was veelal een praktisch ingedeeld huis dat tevens voldeed aan de schoonheidsidealen van de architect. Aan alle details werd de nodige aandacht besteed, waarbij hij voor de inrichting vaak ook zijn vrouw Marie betrok. Zowel bij de bouw als bij de inrichting bleef Dudok gedurende het hele proces betrokken.
Amsterdamse Schoolelementen
Zijn vroegste woonhuizen ontwierp Dudok in de typische landhuisstijl uit die periode. Hij maakte gebruik van rieten kappen, gevarieerde bouwdelen, erkers en hoge schoorstenen. Ook paste hij geregeld Amsterdamse Schoolelementen toe. Villa Sevensteyn in Den Haag (1920-1922) vormt een overgang naar Dudoks persoonlijke bouwstijl verwant aan van de Nieuwe Zakelijkheid. Kenmerkend zijn een kubistische opbouw en platte daken. Ook hier vind je echter Amsterdamse Schoolelementen in de details terug. In 1926 ontwierp Dudok zijn eigen woonhuis De Wikke aan de Utrechtseweg 71 in Hilversum. De invloed van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright is onmiskenbaar. In De Wikke zou hij tot zijn dood in 1974 blijven wonen. Op dit adres was ook zijn architectenbureau gevestigd.
Jaren ‘50
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog ontwierp Dudok nog maar weinig woonhuizen. De vraag naar woningen veranderde in meer sober uitgevoerde (semi-)bungalows. Deze woonhuizen zijn vaak voorzien van wit gekeimde bakstenen gevels, op een donkere plint, en voorzien van een pannen dak. We vinden deze in Bilthoven, Oegstgeest en Hilversum. Een van de laatste ontwerpen van Dudok, het woonhuis van Dr. P. Kieft in Bussum dat Dudok in de tweede helft van de jaren vijftig ontwierp, is in 2000 afgebroken.
India
Het enige woonhuis dat in het buitenland tot stand kwam, bevindt zich in Calcutta (Kolkata), India. Hier ontwierp Dudok in 1936 het woonhuis voor Mr. S.A. Basil, een van de directeuren van Humayan Properties Ltd. Dit bedrijf had Dudok aangesteld om een bioscoop en een flatgebouw met kantoren en appartementen in de Indiase stad te ontwerpen. Dudok kreeg van de gemeente zes weken verlof om naar het toen nog Britse gebiedsdeel af te reizen. Het ontwerp voor het landhuis voor de directeur vertoont overeenkomsten met het Raadhuis in Hilversum.
Rijksmonumenten
Van de circa twintig ontwerpen voor villa’s en woonhuizen die Dudok als particulier architect ontwierp zijn er veertien daadwerkelijk uitgevoerd. Vijf van deze woonhuizen zijn inmiddels aangewezen als Rijksmonument. Deze stammen alle uit de jaren twintig.