Botanische tuin Pinetum Blijdenstein
1909 / H. Copijn
Van der Lindenlaan 125
In 1909 maakte tuinarchitect Hendrik Copijn (1842-1923) in opdracht van de bankier Benjamin Willem Blijdenstein (1834-1914) een ontwerp voor de inrichting van een pinetum op diens landgoed Vogelenzang aan de ’s Gravelandseweg. Het Pinetum groeide uit tot een van de meest complete coniferencollecties ter wereld. Sinds 2000 wordt de tuin beheerd door de Stichting Pinetum Blijdenstein. Het Pinetum, bijbehorende tuinmanswoning en zeldzame warmtemuur zijn sinds 2008 gemeentelijk monument.
Landgoed Vogelenzang
Blijdenstein vestigde zich in 1881 op een buitenplaats aan de ’s Gravelandseweg in Hilversum. Daar liet hij een landhuis ontwerpen dat de naam Villa Vogelenzang kreeg. Tevens werd de buitenplaats ingericht met verschillende tuinen, een oranjerie, een koetshuis en een tuinmanswoning, ontworpen door architect J.W. Hanrath. Dit huis fungeert nu nog als beheerderswoning. De groente- en fruittuin werd in 1898 deels omgeven door een hoge gemetselde ‘warmtemuur’, zo genoemd omdat deze was uitgevoerd met een spouw. In 1928 werd een gedeelte van de buitenplaats verkaveld en ontstond de huidige Laan van Vogelenzang, waar nog steeds een paar bomen staan van het oorspronkelijke landgoed. De monumentale villa Vogelenzang werd gesloopt.
Pinetum Blijdenstein
De grond op de Hilversumse buitenplaats was bijzonder geschikt voor Blijdensteins passie: het kweken van exotische planten en met name coniferen. Als bankier had hij in Londen gewerkt en was daar bevriend geraakt met de directeur van de koninklijke botanische tuin Kew Gardens. In 1909 liet hij de bekende tuinarchitect Hendrik Copijn een ontwerp voor de inrichting van een pinetum maken. De tuin werd aangelegd in Engelse landschapsstijl met slingerende paden en verrassende doorzichten. Blijdensteins doel was een zo compleet mogelijke coniferencollectie tot stand te brengen en bleef hiertoe contact houden met Kew Gardens.
Tuinarchitect Copijn
Hendrik Copijn stamde uit een geslacht van boomkwekers dat al vanaf 1763 in het Utrechtse Groenekan gevestigd was. Grote bekendheid kreeg hij met de aanleg van de tuin bij kasteel Haarzuilens, waar hij vanaf 1894 tot 1914 – met onderbrekingen – een landschappelijk park aanlegde, met daarin in verschillende stijlen aangelegde geometrische en symmetrische deeltuinen. ‘Hier heeft hij vooral getoond te kunnen schilderen met boomen en heesters, met gazon en water’, aldus de Utrechtse hortulanus J.K. Budde in 1922 in het tijdschrift Eigen Haard.
Stichting Pinetum Blijdenstein
Het Pinetum werd in 1932 door de familie Blijdenstein geschonken aan de gemeente Amsterdam die het in beheer gaf bij de Hortus Botanicus van de Universiteit van Amsterdam. Als onderdeel van de Hortus Botanicus speelde het Pinetum jarenlang een belangrijke rol in het wetenschappelijk onderzoek. De grote tropische kas werd in 1985 geplaatst waardoor de collectie flink kon worden uitgebreid. Aan het eind van de jaren negentig werd de tuin werd overgedragen aan de Stichting Pinetum Blijdenstein, die thans verantwoordelijk is voor het beheer en de exploitatie. Het bezoekerscentrum met de naam ‘Klein Vogelenzang’ werd gebouwd in 2009.
Architect
Periode
Locatie
Van der Lindenlaan 125, Hilversum