Dudok in Hilversum

Willem Marinus Dudok heeft, in de 60 jaar dat hij werkzaam was als architect en stedenbouwkundige, een bijzonder groot oeuvre nagelaten. Een groot deel van zijn werk is in Hilversum te vinden. Op 1 juli 1915 werd W.M. Dudok door het gemeentebestuur aangesteld als directeur Publieke Werken, vanaf 1928 was hij officieel gemeentelijk architect. Bij zijn aanstelling kreeg hij twee hoofd-opdrachten: het bouwen van een nieuw raadhuis en het maken van een stedelijk uitbreidingsplan.

1924 juni 10e ontwerp Witte Hullweg

Tuindorp-principe

In de groeiende gemeente was behoefte aan betaalbare huisvesting. Dudok koos voor een integrale benadering: hij stelde orde, samenhang en schoonheid centraal in zijn streven om goede en betaalbare woningen te bouwen. Ook het behoud van de omliggende natuur speelde een belangrijke rol. Hij ontwierp woonwijken volgens het tuindorp-principe, die door de gemeente, in samenwerking met de woningbouwverenigingen werden gebouwd. Met de tuindorpen en scholen trokken Hilversum en Dudok internationale aandacht.

Dudok scholen

In een snel groeiende gemeente zijn ook scholen nodig. In de jaren twintig komt er ieder jaar wel een school bij. Dat gaat zo tien jaar door. In totaal heeft Willem Dudok zeventien scholen in Hilversum gebouwd. Vele daarvan zijn nog steeds in gebruik als school. Een enkele is in de loop der jaren afgebroken. De schoolgebouwen zijn herkenbaar door de horizontale lijnen en de opvallende raampartijen, die zo kenmerkend zijn voor het handschrift van de Hilversumse architect. Alleen de Bavinckschool aan de Bosdrift is afwijkend hierin en toont veel verticale lijnen. Ook de Fabritiusschool met zijn rieten dakbedekking is enig in zijn soort. De Nassauschool gebouwd in 1927 is onmiskenbaar een Dudok school waarbij de twee bouwlagen tellende vleugels met klaslokalen haaks op elkaar staan, waardoor het schoolplein een besloten, intiem karakter krijgt. In het midden steekt de toren met intern trappenhuis boven het schoolgebouw uit.

Begraafplaatsen

Zuiderhof

De Noorderbegraafplaats en het Zuiderhof moesten net als alle begraafplaatsen buiten de bebouwde kom worden aangelegd. Door de onzekere plannen voor het Uitbreidingsplan van Hilversum was het lang onzeker waar de Noorderbegraafplaats in 1926 precies zou komen. De Noorderbegraafplaats is geheel door Dudok ontworpen. Het heeft een terrein met rechte lanen in een rechthoekig geheel. In het oog springend is de grote open, rechthoekige ruimte in het midden, waar je vanuit de aula op uitkijkt. Dudok is hier begraven. Het graf van hem en zijn vrouw ligt precies in het midden van de begraafplaats.

Ruim 25 jaar later is de begraafplaats Zuiderhof gebouwd (1958 – 1964). Het is één van de laatste ontwerpen van Dudok. De begraafplaats ligt aan de rand van de Hoorneboegse Heide. Dudok keek vooruit en hield bij het ontwerpen al rekening met crematie. Hij ontwierp daarom zowel een urnenmuur (columbarium) als een asverstrooiingsveld. Meest in het oog springende van begraafplaats Zuiderhof is de entree met een ruim betegeld voorplein.

Positieve invloed

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is Raadhuis-Hilversum-1024x512.jpg

Nergens heeft architect Willem Dudok meer gebouwd dan in Hilversum. Naast het wereldberoemde raadhuis heeft hij een breed scala aan gebouwen gerealiseerd, waaronder zeventien scholen, vijfentwintig woningbouwprojecten, twee begraafplaatsen, sport- en recreatiegebouwen. Maar ook gemeentelijke gebouwen zoals een slachthuis, bruggen, badhuizen, een pompgemaal en zelfs een dierenstal. Zijn positieve invloed is nog altijd zichtbaar en kenmerkend voor de uitstraling van Hilversum. Waar het door hem ontworpen raadhuis als meest bekende monument wordt gekoesterd.

website: sbddesign.nl