Foto: Dudok Architectuur Centrum
Gooiland, Grand Hotel en Schouwburg
1936 / J. Duiker, B. Bijvoet
Emmastraat 2, Hilversum
In de jaren ’30 werd in het centrum van Hilversum het Grand Hotel Gooiland gebouwd met hal, cafe, bar, biljartzaal, foyer en restaurant, georienteerd op de Emmastraat. Aan de oostzijde werd een winkel met bovenwoning gesitueerd.
De ingang naar het Grand Theatre Gooiland lag aan een smalle zijstraat, de Luitgardeweg. De foyer vormde het verbindende element tussen de twee hoofonderdelen. Het bouwterrein had een L-vorm en het ontwerp moest worden ingepast tussen bestaande bebouwing. Duiker kreeg in 1934 de opdracht; hij overleed toen het schetsontwerp gereed was. De uitwerking van het schetsontwerp werd uitgevoerd door P.J. Elling en G.W. Tuynman onder supervisie van B. Bijvoet, die om de twee weken uit Parijs kwam om het project te begeleiden.
Het verwerven van meer grond lukte niet en dus was de oplossing een hoek in de oostgevel te ontwerpen. Bij de laatste opmetingen bleek een fout te zijn gemaakt. Alle ontwerptekeningen moesten snel worden overgemaakt want de aannemer stond al klaar om te beginnen. Deze en alle overige 600 werktekeningen werden in hoog tempo gemaakt door G.W. Tuynman, die een jaar lang vrijwel constant op de werkplek woonde. Bijvoet heeft de afwerking van het interieur ontworpen en daardoor is een interessant spanningsveld ontstaan tussen het zakelijke spel van licht en lucht in het ontwerp van Duiker en het warmere interieurontwerp, met name van de Schouwburg. De kenmerkende U-vorm geeft het hotel een mediterrane uitstraling. Dat wordt nog versterkt door de ligging van de hotelkamers ten opzichte van het terras met vijver, dat zich niet op de begane maar op de tussenverdieping bevindt.
Het verwarmingssysteem van plafondstaling werd door J. Duiker en J.J. de Ridder ontworpen en gepatenteerd. Verwarmde lucht circuleerde tussen de vloerconstructie en het daaronder liggend plafond. Het exterieur werd betegeld en de kolommen gepleisterd. In de stalen kozijnen werd enkel glas aangebracht. Het Gooiland-complex is het eerste gebouw in Nederland dat een volledig staalskelet heeft. Door deze draagconstructie toe te passen kon Duiker de verschillende onderdelen van het gebouw ruimtelijk met elkaar verbinden, door onder meer vides en insteekvloeren. Het complex werd een aantal malen uitgebreid en verbouwd. Het complex geniet internationale bekendheid als monument van het Nieuwe Bouwen. In 1975, 1988 en 1998 werden – soms ingrijpende – restauratiewerkzaamheden verricht.
Bron: Annette Koenders, Hilversum. Architectuur en Stedenbouw 1850-1940, Zwolle (2001).
Architect
Periode
Locatie
Emmastraat 2, Hilversum