Foto: Dudok Architectuur Centrum

Home / Architectuur / Architectuur Hilversum / Wederopbouw / Nivea fabrieken/ H-park

Nivea fabrieken/ H-park
1951/1981/2020 / E.G. Middag / J. van Wilsum / ZZDP Architect

Oude Amersfoortseweg 121-123, Hilversum

Een aansprekende verwijzing naar de bloeiende industriële periode van Hilversum staat aan de Oude Amersfoortseweg 121-123. Hier begon in de vroege jaren dertig van de twintigste eeuw het Duitse farmaciebedrijf Beiersdorf zijn Nederlandse vestiging. Na de oorlog kreeg de fabriek de nodige uitbreidingen op het terrein. In de jaren tachtig betrok de NOS de voormalige fabriekspanden. Na tien jaar Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) te hebben gehuisvest, kwam het complex in 2016 leeg te staan. Op het terrein is in 2020 een nieuw woon-werkcomplex in een parkachtige tuin verrezen, dat de naam H-park draagt.

Nivea-fabriek

Het bedrijf Beiersdorf, opgericht in Hamburg in 1882 door gediplomeerd drogist Paul C. Beiersdorf, kenmerkte zich door farmaceutische innovaties. Zo introduceerde het in 1910 de al snel wereldberoemde Nivea-crème en in 1922 zelfklevende pleisters met een gaasje onder de naam Hansaplast, destijds een revolutie in wondverzorging. In de dertiger jaren van de vorige eeuw richtte Beiersdorf N.V. een fabriek voor de Nederlandse markt op. De moderne fabriek werd ontworpen door de in Hilversum werkende architect Cornelis de Groot Jzn. (1876-1944). Het fabrieksterrein lag langs het spoor achter de woonhuizen aan de Oude Amersfoortseweg. De ingang tot het terrein bevond zich tussen de huisnummers 119 en 135. Al snel volgden uitbreidingen, een portierswoning met garage, een ketelhuis, een loods en een tweede fabriek.

Na-oorlogse bouwstijl

Na de Tweede Wereldoorlog bleef het fabriekscomplex tot in de jaren zeventig uitbreiden, nu onder leiding van architect E.G. Middag (1897-1985) en later het Architektenburo Middag. Middag bouwde onder andere een pakhuis, wijzigde en breidde de bestaande fabriek uit en bouwde in 1951 een compleet nieuwe fabriek ‘voor chemisch-farmaceutische producten’ in een typische na-oorlogse industriële bouwstijl. Kenmerkend waren de lange rijen vensters in stalen kozijnen, ritmisch aangebracht tussen over de gehele hoogte van de gevel vooruitstekende betonnen kolommen. Nadat Beiersdorf uit Hilversum vertrok kwam het terrein met opstal in 1981 in handen van architect en projectontwikkelaar J. van Wilsum uit Laren (Wilcor BV).

Van fabriek tot hogeschool

Van Wilsum bracht de nodige veranderingen aan. Diverse onderdelen van het complex werden gesloopt en de fabrieken werden verbouwd tot kantoren. De hoge schoorsteen en de in de avond opvallende blauwe letters ‘NIVEA’ op de fabriek verdwenen na bijna vijftig jaar een oriëntatiepunt langs het spoor te hebben gevormd. De kantoren werden verhuurd aan de NOS die hier in 1993 het Nederlands Omroepmuseum vestigde. Hier werden tentoonstellingen gehouden maar was ook het centrale depot gehuisvest. Na vertrek van de NOS en het museum naar het Mediapark werd het terrein in 2006 in gebruik genomen door de Hogeschool voor de Kunsten.

H-park

In 2016 werd het terrein opnieuw verlaten. De oude fabrieksgebouwen en kantoren waren in de loop der tijd behoorlijk veranderd, met verlaagde plafonds en in gekleurde platen ingepakte gevels. ZZDP Architecten pakte het complex aan in opdracht van nieuwe eigenaar Ivy Group. Ze braken een deel af en stripten het overgebleven H-vormige complex (waarnaar de naam H-park verwijst). De robuuste naoorlogse karakteristieken van de voormalige Beiersdorffabrieken werden opnieuw zichtbaar. Door de sloop van een deel van het complex ontstond er ruimte voor een parkaanleg rondom het nieuwe woon-werkcomplex. Het park, evenals de horeca- en sportfaciliteiten op het terrein zijn tevens voor omwonenden beschikbaar.