Wonderlijkheden; netwerken en inspiratiebronnen van Dudok
In een tijdperk waarin de (on)gedeelde stad, de impact van architectuur op het sociale leven, en het belang van groen en duurzaamheid centraal staan, is het zinvol opnieuw naar et werk van W.M. Dudok te kijken. En nu het fenomeen van de ‘starchitect’- en Dudok was een starchitect in zijn tijd – in toenemende mate plaats maakt voor collectieven die opereren in hybride kennisvelden op voet van gelijkheid, ligt het voor hand om meer nadruk te leggen op de netwerken waarin ook Dudok functioneerde. Vooral omdat hij als niet-architectonisch geschoold ingenieur in heel korte tijd de benodigde kennis en inspiratie verzamelde voor de meesterwerken die hij al vroeg in zijn loopbaan tot stand bracht.
Wie waren die inspiratiebronnen? In welke netwerken bevond hij zich? Waarom kwam hij eigenlijk naar het kleine dorp Hilversum, terwijl werk in Leiden en Amsterdam gegarandeerd was? Het Dudok Architectuur Centrum zag alle aanleiding om Dudok opnieuw te bekijken. Architectuurhistorica Lara Voerman heeft met haar archiefonderzoek bovenstaande vragen als uitgangspunt genomen. De verrassende antwoorden werpen een nieuw licht op de rol van Dudok als stedenbouwkundige, op zijn inspiratiebronnen buiten de architectuur (muziek, antroposofie, kunst) en daarmee ook op zijn persoon en betekenis voor Nederland en Hilversum in het bijzonder.
De foto’s van Iwan Baan vormen daarbij een spectaculair contraverhaal. Opgegroeid in Hilversum is het werk van Dudok, zoals voor vele Hilversummers, ook voor Iwan Baan een vanzelfsprekend decor van het dagelijkse leven. Men woont in een Dudokhuis, gaat naar school in een Dudokschool, trouwt in het Raadhuis en/of wordt begraven op een Dudokbegraafplaats. Dat bewegingen door de stad voeren langs talloze onopvallende gebouwen van zijn hand, zoals elektriciteitshuisjes, bruggen, trappen, een boothuis of een gemaal, versterkt de alledaagsheid van Dudok nog verder.
De straatfoto’s die in deze publicatie zijn opgenomen, tonen ogenschijnlijk achteloos hoe deze gebouwen onopgemerkt opgaan in de stad. Ze laten ook de variatie aan stijlen, materialen en vormen zien die Dudok gebruikte om uitdrukking te geven aan functie, context en gebruikers. Gewend als we zijn om het oeuvre van Dudok in publicaties te ervaren als statige kunstwerken, bij optimaal licht gefotografeerd met kunstzinnige belijningen in lege straten, voelen de foto’s van Iwan Baan bijna respectloos aan. Zijn luchtfoto’s laten zien dat dat niet terecht is. Al het werk van Dudok is – precies zoals hem dat voor ogen stond – onderdeel van een groter plan voor Tuinstad Hilversum. Nu, zo’n 100 jaar later, is vanuit de lucht zichtbaar hoe het hele Hilversumse oeuvre van Dudok van groot naar klein, deel uitmaakt van een – overigens hypermoderne – tuinstadgedachte. Zo toont deze publicatie Dudok opnieuw, maar toch anders.
Verwacht: oktober 2019
Auteur: Lara Voerman
Fotografie: Iwan Baan
In opdracht van: Dudok Architectuur Centrum
Uitgever: Verloren
Ontwerp: Margriet V.
Redactie: Irmgard van Koningsbruggen en Indira van ’t Klooster
Aantal pagina’s: circa 120
Prijs: circa € 15,-
